Skip to main content

روز نجوم در پیش است

در روز نجوم چه باید کرد؟
روز نجوم
مطابق روند چند ساله اخیر ، ایران نیز همراه با کشورهای جهان به گرامی داشت روز جهانی نجوم می پردازد. بر اساس تعریفی که از این روز وجود دارد باید این مراسم در روز تعطیل هفتگی برگزار شود و به همین دلیل در ایران این مراسم با یک روز اختلاف نسبت به روز جهانی در روز جمعه 15 اردیبهشت برگزار می شود.
روز نجوم امسال در 15 اردیبهشت جاری با شعار نجوم و صلح برگزار خواهد شد
هدف اصلی از برگزاری این روز انتقال زیبایی های دنیای نجوم و آسمان شب به زیباترین و ساده ترین صورت به مردم است.
مطابق روند چند ساله اخیر ، ایران نیز همراه با کشورهای جهان به گرامی داشت روز جهانی نجوم می پردازد. بر اساس تعریفی که از این روز وجود دارد باید این مراسم در روز تعطیل هفتگی برگزار شود و به همین دلیل در ایران این مراسم با یک روز اختلاف نسبت به روز جهانی در روز جمعه 15 اردیبهشت برگزار می شود.
روز نجوم امسال در 15 اردیبهشت جاری با شعار نجوم و صلح برگزار خواهد شد
هدف اصلی از برگزاری این روز انتقال زیبایی های دنیای نجوم و آسمان شب به زیباترین و ساده ترین صورت به مردم است.
علاقه مندان به نجوم می توانند این برنامه را به صورت انفرادی یا جمعی در نقش گروه های نجومی برگزار کنند. برخی از برنامه های پیشنهادی شامل موارد زیر است: رصد عمومی خورشید با تلسکوپ
رصد عمومی خورشید با تلسکوپ
این کار به چند روش ممکن است. تلسکوپ خود را به صافی خورشیدی (که در دهانه تلسکوپ نصب می شود) مجهز کنید تا مردم به صورت لکه های خورشیدی را ببینند. درباره خوشید و ماهیت لکه های آن به شرکت کنندگان توضیح دهید. اندازه بزرگترین لکه ها را با مقایسه با قطر سیاره زمین بیان کنید. روش دیگر رصد خورشید، انداختن تصویر بر کاغذ یا پرده سفید بزرگی در مقابل چشمی تلسکوپ است. مزیت این روش این است که گروه پُرتعدادی در کنار هم می توانند تصویر را ببینند و شما روی تصویر توضیح دهید، اما مشکلاتی هم دارد:
مراقب باشید که در حین کار، شخصی به سراغ چشمی تلسکوپ نرود. یک نگاه ساده ممکن است آسیب جدّی به بینایی او وارد کند. پرده سفید را حتماً باید در سایه نصب کنید تا قرص خورشید مشخص باشد. روش دیگر استفاده از چشمی الکترونیک یا دوربین CCD
و یک مانیتور بزرگ یا حتی دستگاه ویدئو پروژکتور است. در این حالت تصویر تلسکوپ از طریق ابزار الکترونیکی نصب شده به نمایش دهنده منتقل می شود که اگر یک دستگاه ویدئو پروژکتور باشد، می تواند به صورت تصویری بزرگ از سطح خورشید روی پرده بیفتد.
از هر ابزاری که استفاده می کنید، به شرکت کنندگان توضیح دهید که رصد مستقیم خورشید با ابزار اپتیکی چقدر ممکن است برای بیناییرصد ماه خطرآفرین باشد و حتماً استفاده از صافی های مناسب ضروری است.
رصد ماه در هنگام روز   اگر ماه در وضعیت رصدی مناسبی باشد (نزدیک به تربیع)، منتظر طلوع آن در آسمان بعد از ظهر باشید و با تلسکوپ یا دوربین دوچشمی ای که روی پایه نصب شده است دریاها و دهانه های بزرگ ماه را به مردم نشان دهید و علت پیدایش این لکه های تیره روی ماه (دریاها) و منشاء گودال های آن را توضیح دهید.
مفاهیم نجوم را با ماکت هایی توضیح دهید   نمونه ای از این موضوع یک مدل ساده منظومه شمسی با رعایت مقیاس فاصله ها و اندازه هاست. به جای سیارات می توانید از تندیس های ساده، علائم خیابانی یا تابلوهایی که با یک مقوا و پایه چوبی ساخته اید و یا حتی از اعضای گروهتان (در نقش سیارات) استفاده کنید.
مفاهیم مانند اهله ماه، دایره البروج و حرکت سالانه خورشید در آسمان، پیدایش فصل ها و... را نیز می توان با ماکت ها و ابزارهای بسیار ساده توضیح داد.
مسابقه های نجومی برگزار کنید   مخاطبان اصلی چنین برنامه ای کودکان و نوجوانان هستند. مسابقه نقاشی های نجومی کودکان یا پرسش های ساده نجومی می تواند برای شرکت کنندگان بسیار لذت بخش باشد.
نمایش فیلم، اسلاید و سخنرانی های جذاب به زبان ساده می تواند بسیار تأثیرگذار باشد. سعی کنید موضوعات جدید را مطرح کنید. مثلاً مأموریت های تازه فضایی یا تصاویر تازه تلسکوپ هابل و یا اشتباهاتی که مردم و رسانه های عمومی در مردم خبرهای نجومی و گاهی پدیده های ساده آسمان شب دچار می شوند. برای این برنامه ها اگر سخنران مناسبی را سراغ نارید به نمایش تصاویر و پاسخگویی به سؤالات ساده شرکت کنندگان بسنده کنید. فراموش نکنید هرگز بدون آمادگی و دانش کافی دست به اجرای چنین برنامه هایی نزنید.


روز نجوم را کجا برگزار کنیم؟
این برنامه را می توانید در مراکز نجومی، فرهنگی و حتی کاملاً عمومی برگزار کنید. در برخی موارد که قصد دارید این کار با تلسکوپ خودتان در یک خیابان پُر رفت و آمد یا محل عمومی دیگری مانند یک پارک انجام دهید. بهتر است آن را مسئول شخصی هماهنگ کنید. شاید مثال هایی از مراکز برگزاری روز نجوم در شهرهای ایران طی سال های گذشته به شما در شناخت این موضوع کمک کند:
فرهنگسراها  (بویژه شفق)
و برخی از پارک های تهران، مرکز علوم و ستاره شناسی تهران، برخی پارک های مشهد، شیراز و رشت، محل انجمن نجوم ادیب اصفهان، در مدارس و حتی در محل نمازجمعه سعادت شهر فارس، و... .
براي اطلاعات بيشتر درباره روز نجوم و فعاليت هاي گروه هاي نجومي در سراسر جهان، در اين روز به نشاني www.astroleague.org سري بزنيد.
  • کلیک ها: 8374