Skip to main content

بارش شهابی جوزایی آتش بازی دو قلوهای پاییزی

بارش شهابی جوزایی
بارش شهابی جوزایی

یکی از تماشایی ترین و زیبا ترین بارش های شهابی، بارش شهابی جوزایی است.برخلاف سالهای گذشته که بارش کم فروغی را شاهد بودیم بارش امسال حدود ساعت هشت و نیم شامگاه جمعه ۲۳ آذر به اوج خود می‌رسد؛ یعنی درست زمانی که آسمان به دور از نور مزاحم ماه، صورت فلکی جوزا و کانون بارش را در خود جای داده است. ولی این بارش اوج لحظه‌ای ندارد و به همین خاطر می‌توانید شب پنجشنبه یا شنبه نیز بیش از ۱۰۰ شهاب در هر ساعت در آسمان نظاره گر باشید.   

صورت فلکی جوزایکی از تماشایی ترین و زیبا ترین بارش های شهابی، بارش شهابی جوزایی است.برخلاف سالهای گذشته که بارش کم فروغی را شاهد بودیم بارش امسال حدود ساعت هشت و نیم شامگاه جمعه ۲۳ آذر به اوج خود می‌رسد؛ یعنی درست زمانی که آسمان به دور از نور مزاحم ماه، صورت فلکی جوزا و کانون بارش را در خود جای داده است. ولی این بارش اوج لحظه‌ای ندارد و به همین خاطر می‌توانید شب پنجشنبه یا شنبه نیز بیش از ۱۰۰ شهاب در هر ساعت در آسمان نظاره گر باشید.    
دوره بارش شهابی جوزایی از 16 تا 25 آذر است، اما اوج آن شب 22 آذر می باشد.
با رصد دقیق این بارش می توان اطلاعاتی در باره جرم پدید آورنده آن به دست آورد. همانطور که  در مقالات گذشته اشاره کردیم بارش شهابی هنگامی رخ می دهد که زمین در گردش خود به دور خورشید، مدار دنباله داری را قطع کند. برخورد زمین با توده ای به جای مانده از دنباله دار که در حال حرکت هستند طی یک یا چند شب شهاب بارانی را بوجود می آورد. اما پدید آورنده بارش شهابی جوزایی، سیارک TB 1983  می باشد که سیمون گرین و جان دیویس آن را با استفاده از داده های ماهواره فرو سرخی IRAS در سال 1362    کشف کردند.  نام دیگر این سیارک فایتون 3200 است. این جرم فورانهای گازی و فعالیتی مانند دنباله دارها ندارد. دنباله دارها پس از آنکه هزاران بار به دور خورشید گشتند، گاز و غبار و لایه های یخ سطح خارجی شان را از دست می دهند و آنچه از آن باقی می ماند سطحی ظخیم و سفت است به طوری که یخهای داخلی آن ذوب نمی شود و دنباله ای به وجود نمی آورد. به نظر می رسد سیارک فایتون 3200 نیز دنباله داری مرده باشد. چگالی ذرات سازنده شهابهای جوزایی 2 گرم بر سانتیمتر مکعب است که این بیشتر از ذرات بارش های دیگر است. ستاره شناسان تلاش می کنند توضیحی برای خواص فیزیکی و مواد غیر عادی این سیارک بیابند. حضیض مدار فایتون بسیار به خورشید نزدیک است (بیست و یک میلیون کیلومتر- 14/0 و احد نجومی).

صورت فلکی جوزا


یکی از ویژگی های این بارش این است که بیشتر شهابهای آن سفید هستند و سرعت متوسطی کمی دارند (در حدود 35 کیلومتر در ثانیه). و این سرعت کم زیبایی خاصی به این بارش می دهد.صورت فلکی جوزا
سرعت ساعتی سمت الرأسی (تعداد احتمالی شهابهای قابل رصد در یک بارش شهابی در یک ساعت هنگامی که نقطه کانون بارش در بالاترین جای آسمان باشد) یا ZHR این بارش برابر با 75 است. البته در سالهای گذشته ZHR بارش شهابی جوزایی به 100 تا 120 شهاب در ساعت هم رسید.
برای اینکه بدانید در هر ساعت چند شهاب می بینید از این رابطه استفاده کنید :

 ZHR/r(6.5-m) = تعداد شهابها


 mحداکثر قدر قابل مشاهده با چشم غیر مسلح است و r  (شاخص جمعیتی) برای بارش شهابی جوزایی 6/2 است. شاخص جمعتی نسبت به تعداد شهابهای قدر m به قدر m+1  است که نشان می دهد چه نسبت شهابهای پر نور وجود دارد.
یکی دیگر از ویژگی های این بارش نقطه کانون بارش است. کانون بارش نقطه ای در آسمان است که به نظر می رسد همه شهابها از آن محل می آیند، اگر مسیر شهابها را بر عکس امتداد دهیم به کانون بارش می رسیم. کانون بارش شهابی جوزایی در حدود 2 درجه شمال شرقی ستاره پر نور آلفا – جوزا قرار دارد این تقطه با بعد حدود 5/7 ساعت و میل 33 درجه در شب اوج بارش دورتریننقطه آسمان (از نظر ناظر زمینی) نسبت به خورشید است. یعنی کانون بارش نسبت به ناظر زمینی تقریبا" در مقابل خورشید است. به همین دلیل در تمام طول شب کانون بارش بالای افق است و در حدود ساعت 2 نیمه شب برای ناظرانی که در عرضهای میانی نیمکره شمالی قرار دارند، تقریبا" در بالاترین نقطه قرار گرفته است. در این مورد مانند برخی از بارش های شهابی همچون بارش شهابی اسدی که در اویل شب، کانون بارش در زیر افق قرار دارد شهابهای زیادی را از دست نمی دهیم.

کانون بارش


فراموش نکنید بیشتر شهابها در 40 تا 50 درجه دورتر از کانون بارش می درخشند. هر چه بیشتر به سمت کانون نزدیکتر شویم رد شهابها کوچکتر می شود تا اینکه در کانون نقطه ای می شود.کانون بارش شهابی جوزایی

بسیاری از کاربران سایت سوال می کنند که آیا برای مشاهده بارش ها شهابی ابزار خاصی لازم داریم باید بگویم که بارش های شهابی از جمله پدیده هایی است که با چشم غیر مسلح رصد می کنند البته ابزار هایی هم برای ثبت صدای شهابها ساخته شده است که به زودی نحوه ساخت آن را در سایت ستاره پارسی ارائه می دهیم. آسمان شبهای پاییز هم سرد است و هم نا پایدار برای شما شب صاف و پر شهاب آرزو می کنم، اما مهمترین ابزار رصدی که نباید فرا موش کنید، لباس گرم و نوشیدنی داغ است.

  • کلیک ها: 4483